The National Convention Centre, Doha/Qatar, Arata Isozaki, 2011, Foto: Hisao Suzuki

Circulaire stadswijken, circulaire design ideeën, circulair materiaalgebruik, circulair bouwen zijn nu al containerbegrippen geworden net zoals duurzaamheid.  In 2002 hebben McDonough, William en  Baumgart, Michael in Cradle to Cradle Remaking the Way We Make Things zich ingezet om ons denken over het gebruik en de productie van materialen te herdenken. De film Inconvenient Truth van El Gore uit 2006 en klimaatactivisten zoals Greta Thunberg veranderden het bewustzijn bij velen. Natuurcatastrofes, hoog water, droogte en hitte zijn het gevolg van ons menselijk handelen. Bruno Latour stelt in 2017 in het boek Oog in oog met Gaia dat de natuur niet meer de stabiele achtergrond vormt en wij in het tijdperk van het antropoceen gestapt zijn.

Gemeentes en particulieren initiëren steeds vaker ideeën om het klimaat en het leven te verbeteren, gezond en lokale voedselproductie, regenwateropvang, groenere steden, repareren van apparaten en gebouwen, energie sparende maatregelen, natuurlijke energiebronnen, diverse samenleving,  biodiversiteit, recycling en reductie van materialen. In de bouwwereld zijn verschillende certificaten ingevoerd zoals BREEAM of het Energielabel. Architectenbureaus zoals Superuse hebben gebouwen gerealiseerd uit 80% hergebruikte materialen. De platform New Horizon maakt uit slopen oogsten. Te slopende gebouwen worden donorgebouwen voor nieuwe bouwprojecten in de buurt. Bouwen met hout zoals CLT, HSB met FSC en PEFC-hout hebben een lage CO2-footprint, zijn biobased en recyclebaa

Hout is ook in ons geval het materiaal dat wij wilden gebruiken voor een recycle boekenkast. Ons donorgebouw was een schuurtjes en schutting uit de tuin van een vriend van Maarten. Geïnspireerd door de Ducht Design Week met een route over biobased bouwen en een bezoek aan de werkplaats van Piet Hein Eek zijn wij aan de slag gegaan met het ontwerp van twee hangende boekenkasten op maat gemaakt tussen twee deuren en een bovenlicht in een voormalig schoolgebouw. De planken zijn gezaagd en geschroefd maar niet gelijmd en geverfd. In de toekomst kunnen wij de planken weer makkelijk uit elkaar halen en opnieuw gebruiken voor een nieuwe schuur of een ander meubelstuk. Heb je een bestaand gebouw en wil je dit transformeren dan denken wij graag met je mee over een circulaire aanpak.

Circular boekshelf in studio Brinkmeier Elands

Circular city districts, circular design ideas, circular use of materials, circular construction have already become container concepts, just like sustainability. In 2002, McDonough, William and Baumgart, Michael wrote in Cradle to Cradle Remaking the Way We Make Things about to change the thoughts of use and production of materials. The film Inconvenient Truth of El Gore in 2006 and climate activists like Greta Thunberg change the consciousness of many people. Nature ramps, high water, dried and heat are the consequences of human actions. Bruno Latour proposes in Facing Gaia in 2017 that the nature is not anymore the stable background, we stepped into the era of the Anthropocene.   

Governments and people initiate more and more ideas for a better climate and a better future, healthy and local food production, rainwater storages, green cities, repair of devices and buildings, energy reduce actions, natural energy sources, diverse society, biodiversity, recycling and reduction of building materials. In the construction world there are different certificates like BREEAM and the Energy label. Architectural firms such Superuse have realized buildings up to 80% made of recycled materials. The New Horizon platform consists of harvesting from demolition. To be demolish buildings become donor buildings for the neighbourhood. Building with wood like CLT, HSB with FSC and PEFC-wood have a low CO2-footprint, are biobased and easy to recycle.

Wood is also the material we want to use for our recycle book shelfs. Our donor building was a garden house of a friend of Maarten. Inspired by the Dutch Design Week with the biobased route and a visit of the workshop of Piet Hein Eek we designed a book shelf tailor-maid between two doors and a skylight in our studio in a former school building. The shelfs are sawed and screwed but not glued and painted, so that it is easy to resemble the wood shelves and reuse it for a new hut or furniture. Do you have an existing building and you want to transform it we like to think with you for a circular approach.

Bezoek aan het Havenkwartier in Deventer

In de zomervakantie was ik op bezoek bij een jonge bevriende familie die een familiewoning betrokken heeft in het havenkwartier in Deventer in begin van het jaar 2020.

De fietstocht van het station ging via de oude stad Deventer en door woonwijken uit de jaren tachtig. Het havenkwartier met een mix uit oude havengebouwen en individuele gebouwen van metselwerk, hout, metaal en vooral veel glas was een verrassend modern stukje stad rond om een gemeenschappelijke tuin.

Het CPO-havenhuis (collectief-particulier-opdrachtgeverschap) van mijn vrinden is een opvallend groen gebouw met uitkragende verdiepingen. De architect Angela Holterman, Atalja Willemen en Derko-Jan Dollen hebben in 2012 self-initiatief genomen, hebben een optie op een minder populair hoekkavel genomen en hebben een bijzonder plan gemaakt zonder opdrachtgevers. Om vier gelijkwaardige familiewoningen in een hoek te kunnen realiseren kozen de architecten voor Tetris-achtige in elkaar geschoven L-vormige plattegronden op drie verdiepingen met dakterras. Iedere woning heeft een eigen entree aan de straat en een glazen gevel over 8m op de 2^e verdieping. Op het dak heeft iedere woning een dakterras aan de zuidzijde. 

De architecten hebben in de concept fase aan een houten constructie gedacht. In 2012 was dit nog een experimentele keuze. Inmiddels zijn er verschillende gebouwen ook boven de 4 verdiepingen uit hout gerealiseerd. De vrienden van mij waren erg enthousiast over een natuurlijk basismateriaal en de structuur van hout sprak hun aan.

De architecten hebben in begin de vier verschillende particulieren via een advertentie of via het initiatief van de gemeente gevonden. Samen met de vier particulieren heeft de architect een collectieve plan uitgewerkt tot en met de omgevingsvergunning. Er waren verschillende individuele keuzes mogelijke, de positie van de keuken en trappen, wel of niet extra uitkragen op de 2^e verdieping en de grote van de toegang naar het dakterras. Uiteindelijk kwamen er appartementen tussen 111m2 en 127m2.

De aanbestedingsfase liep stroef. De plaatselijke aannemers waren niet bekend met een houten constructie waardoor de bouwkosten te hoog op liepen. Drie particulieren sprangen in deze fase van het project. De architecten hadden geen middelen meer. De vriend van ons liet niet los en overtuigde de architecten om door te gaan. Samen zochten ze opnieuw naar drie nieuwe kopers en het lukte. Ze wijzigden het materiaal van houten en gingen over naar een meer traditionelere betonconstructie met een stalen gevelmateriaal.

De aannemer Hemeltjen Wijhe realiseerde de groene parel in het Havenkwartier. In de avond keken wij samen met alle buren naar een rode indrukwekkende ondergaande zon naast de oude toren van de Bergkerk in het centrum van Deventer.

Meer info over dit project is te vinden op www.hollandszicht.nl

Visiting the harbour district of Deventer

During the summer holidays, I was visiting a young family of friends who moved into a family house in the harbour district in Deventer at the beginning of the year 2020. The bike ride from the station went through the old town of Deventer and residential areas from the 1980’s. The harbour district changed from a working district into a housing area in the last 10 years. Now there is a mix of old harbour sheds and new individual houses made from brick, wood, metal and a lot of glass. It looked surprisingly very modern around a common garden.

The CPO (collective-private commissioning) harbour house of my friends has a striking green color with cantilevered floors. The architects Holland Zicht took an own initiative and put an option on the less popular corner plot of the ‘zelfbouwkavels’ in 2012. They designed a house with four equal family houses on three levels with a roof terrace. The Tetris-like-shaped houses had all an own entrance on the ground floor, an eight meter wide space on the 2^nd floor and a roof terrace on the south side.

In the first plan the architect chose a CLT construction (cross laminated timber). In 2012 was this choice very experimental. Today a lot of CPO projects are made out of this construction material. My friends were very enthusiastic about the material because the material is bio based and gives a warm special charm to the house.

In this phase the architects found 4 different buyers through advertisement and through the marketing of the municipality. The architect designed individual houses. The participants could choose for the position of the stairs, the kitchen, the bathroom, the size of the cantilevering, the void and the size of the space on the roof. The result was houses between 111m2 and 127m2 and a permission.

The tendering phase was very difficult. The local contractors were not familiar with the CLT construction and the cost were too high. In reaction on these three participants left the project and the architects ran out of resources. The friend of us did not let go and convinced the architects to continue. Together with a contractor and the architect the wood construction changed into concrete with a steel façade and three new participants came up.

The contractor Hemeltjen Wijhe build a green pearl in the harbour district. In the evening of my visit we and all the other three participants were sitting on the roof terrace watching the red sun going down next to the church tower of the Bergkerk in the center of Deventer.

More info: op www.hollandszicht.nl

Maarten Elands heeft op 11 april 2019 een cursus gevolgd voor een update vergunningvrij bouwen en kruimelgevallen. Wil je weten wat je op je kavel mag aanbouwen, bijbouwen of uitbreiden, kom je snel de regels van de rijksoverheid tegen over vergunningvrij bouwen. De regels zijn simpel en worden ook met handige schema’s eenvoudig uitgelegd. Maar toch zijn eer altijd bijzondere gevallen waar de voorkant niet eenduidig is of een combinatie uit vergunningvrij en vergunningplichtig de zaak erg complex maakt.

Na een dag actief te luisteren naar de definitie van achtererf- en bebouwingsgebied weet Maarten nu alles over de kruimelregeling. Soms is er veel meer mogelijk als in eerste instantie gedacht. De kruimelregeling is soms oprekbaar zodat zonder het bestemmingsplan te wijzigen bijzondere oplossingen mogelijk zijn die door deze regeling vergunt kunnen worden.

Maarten weet nu hoe je creatief kruimels kunt combineren. Dit zijn afwijkingen van het bestemmingsplan (Wet algemene bepaling omgevingsrecht) die in artikel 4, bijlage II Bor (Besluit omgevingsrecht) genoemd zijn. Denk bijvoorbeeld aan transformaties van kantoren naar woningen, verandering van een puntdak naar een plat dak of zonneakkers in toekomstige energie gebieden.

Permission free building and crumb cases

On 11th of April 2019 Maarten Elands joined a course updating permission free building and crumb cases. If you want to know how much you can extend your house than you are quickly coming across the rules for permission free building from the central government. The rules are simple and filled up with visuals. Still often the cases are extreme unclear about the front side or a combination between permission free and permission obliged cases are rising up complex questions.

After one day active listening to all the definition about the backyard and building area, Maarten knows everything about the crumb rules. In some cases, there is more possible than you think in the first instance. The crumb rules are strikable so that special solution without changing the urban destination plan you can get a permission.

Maarten knows how you can combine the crumbs. This are deviations from the urban destination plan (general rules urban surroundings) with article 4 attachment II of the decision urban surrounding rules. This are cases like transformation from an office building into a housing function, changing the form of a roof from a pointed roof into a flat roof or solar farms in future energy transformation area’s.

Ute Brinkmeier met www.umaa.nl en Maarten Elands met www.maartenelands.nl werken vanaf 01 januari 2018 samen onder de naam Brinkmeier Elands architecten www.brinkmeier-elands.nl. 

Ute Brinkmeier with www.umaa.nl and Maarten Elands with www.maartenelands.nl are working together from 01 of January 2018 under the name Brinkmeier Elands architecten vof www.brinkmeier-elands.nl.